Nina Drakić: Novi mandat i evropske integracije

Komora koja povezuje, privreda koja napreduje

Crna Gora je mala, ali dinamična ekonomija, posvećena evropskim integracijama i razvoju konkurentnog, održivog i inovativnog privrednog sistema. U tom smislu, PKCG prepoznaje značaj međunarodne saradnje, a posebno vrijednost članstva i aktivnog učešća u radu Eurochambersa, koji predstavlja snažan glas evropske privrede i ključnu platformu za unapređenje poslovnog okruženja Evrope

Dr Nina Drakić prva je žena na čelu Privredne komore Crne Gore (PKCG) od njenog osnivanja 1928. godine i prva žena – predstavnica ove asocijacije u Upravnom odboru Eurochambresa, udruženja koje okuplja evropske privredne i zanatske komore. Nedavno je jednoglasno dobila još jedan četvorogodišnji mandat, tokom kojeg će se PKCG fokusirati na tri ključna cilja – zastupanje interesa privrede pred donosiocima odluka, jačanje konkurentnosti i promociju privrede, kao i modernizaciju usluga i usklađivanje sa savremenim zahtjevima. Najavljuje pokretanje brojnih digitalnih platformi za privredu, među kojima ističe EU Info Desk – Put ka jedinstvenom tržištu, koja će domaćoj privredi nuditi praktične informacije, alate i savjete o evropskoj regulativi, carinskim procedurama i standardima, kao i pristup finansijskim programima poput Horizon Europe, COSME, Erasmus+, LIFE i drugim.

Dobili ste jednoglasno povjerenje da rukovodite Privrednom komorom Crne Gore još četiri godine. Šta su Vam prioriteti za naredni period?

Zahvaljujem crnogorskim privrednicima koji su ocijenili da su rezultati koje smo zajedno postigli tokom prvog mandata vrijedni povjerenja. Ukazano povjerenje predstavlja dodatnu obavezu, ali i motivaciju da nastavimo s posvećenim radom. Privredna komora svake zemlje, pa tako i Crne Gore, snažna je onoliko koliko su njene članice uključene u njen rad. Stoga će u narednom periodu moj cilj biti da učinim privredu još aktivnijim partnerom u kreiranju poslovnog ambijenta kroz aktivnosti koje će obezbijediti da poslovna zajednica prepozna važnost jedinstva i povezanosti unutar Komore, a sve u cilju jačanja konkurentnosti i priprema za evropsko tržište. Nastavićemo sa aktivnostima koje doprinose stvaranju stabilnog, predvidljivog i stimulativnog poslovnog okruženja, uz snažno zastupanje interesa članica pred nadležnim institucijama. Poseban fokus biće na unapređenju privrednog sistema kroz oblikovanje mjera ekonomske politike. U tom procesu ključnu ulogu imaće intenzivno učešće privrednika u radu Komore – jer upravo oni, kao direktni akteri na tržištu, najbolje znaju sa kakvim se izazovima suočavaju, te koji su potencijali za rast i razvoj.

Koji su ključni ciljevi na koje će se Komora fokusirati i kako planirate da ih ostvarite?

U naredne četiri godine Komora će se fokusirati na tri ključna cilja: zastupanje interesa privrede pred donosiocima odluka, jačanje konkurentnosti i promociju privrede, kao i na modernizaciju usluga i usklađivanje sa savremenim zahtjevima. To ćemo ostvariti predlaganjem mjera koje doprinose unapređenju poslovnog ambijenta, edukativnim, promotivnim i aktivnostima usmjerenim na internacionalizaciju, kroz međukomorsku saradnju, realizacijom projekata i javnih ovlašćenja, radom sudova pri komori, informisanjem, te modernizacijom poslovanja Komore. Drugi mandat je prilika da završimo već započete dugoročne projekte, ali i da krenemo sa realizacijom novih inicijativa, koje će uticati na budućnost crnogorske privrede. Takođe, 2028. godine obilježićemo 100 godina postojanja i rada PKCG. Zbog toga je jačanje uticaja i uloge Komore, u periodu pred nama, uz dalju nadogradnju njenog istorijskog ugleda, modernizaciju i prilagođavanje aktuelnim trendovima – najbolja priprema za obilježavanje ovog velikog i važnog jubileja.

Uporedo s drugim mandatom u PKCG izabrani ste i za članicu Upravnog odbora Asocijacije privrednih komora Evrope – Eurochambres. Na čemu ćete posebno istrajavati u saradnji sa evropskim kolegama?

Prioriteti PKCG i Eurochambresa u znatnoj mjeri su usaglašeni. Zalagaću se da crnogorska ekonomija postane aktivniji partner u oblikovanju poslovnog ambijenta, da doprinese jačanju konkurentnosti domaće ekonomije i njenoj punoj integraciji u evropsko tržište. Crna Gora, kao predvodnica u procesu pristupanja EU, ima odličan potencijal da pokaže kako proširenje može da funkcioniše u praksi, posebno kada je privatni sektor u potpunosti uključen, a PKCG je spremna da ima aktivnu ulogu. Zato već sada podržavamo naša preduzeća kroz pružanje ciljanih usluga i obuka usklađenih sa standardima EU, kroz olakšavanje pristupa finansijama i EU programima, kao i jačanjem javno-privatnog dijaloga kako bi reforme odražavale stvarne potrebe biznisa. Crna Gora je mala, ali dinamična ekonomija, posvećena evropskim integracijama i razvoju konkurentnog, održivog i inovativnog privrednog sistema. U tom smislu, PKCG prepoznaje značaj međunarodne saradnje, a posebno vrijednost članstva i aktivnog učešća u radu Eurochambresa, koji predstavlja snažan glas evropske privrede i ključnu platformu za povezivanje privredâ i za unapređenje poslovnog okruženja Evrope.

Na koji način Komora planira da podrži crnogorsku privredu u procesu pripreme za jedinstveno evropsko tržište, imajući u vidu da smo u procesu pristupanja EU i da se već govori o mogućoj godini prijema?

Pristupanje Evropskoj uniji otvara brojne mogućnosti, ali donosi i konkretne obaveze privredi tokom usklađivanja sa evropskim standardima. U tom procesu PKCG pripada važna uloga u pripremi domaćih kompanija za jedinstveno tržište. Idući dalje u odnosu na do sada postignuto, biće pokrenuta platforma EU Info Desk – Put ka jedinstvenom tržištu, koja će nuditi praktične informacije, alate i savjete o regulativi Evropske unije, carinskim procedurama, standardima, kao i pristup finansijskim programima poput Horizon Europe, COSME, Erasmus+, LIFE i dr. Planiramo uvođenje digitalnog alata EU Ready, koji će kompanijama omogućiti procjenu spremnosti za EU tržište, uz preporuke za unapređenje i upućivanje na konkretne obuke i servise. Kroz mjesečni EU bilten, radionice po sektorima, vodiče i interaktivne materijale, kompanije će imati pristup znanju i primjerima dobre prakse iz zemalja koje su članice EU. Na ovaj način, EU Info Desk postaće centralna tačka informisanja, savjetovanja i povezivanja, osnažujući crnogorsku privredu da što spremnije uđe na evropsko tržište, unaprijedi svoju konkurentnost, te pretvori izazove u razvojne šanse.

PKCG već dugo zagovara tehnološku transformaciju kao važan odgovor promjenama u poslovanju. Koje servise planirate radi unapređenja komunikacije sa članicama?

Modernizacija poslovanja PKCG permanentan je proces. To diktiraju zahtjevi privrede, te brze promjene u tehnološkom i poslovnom svijetu uopšte. Vođeni time, opredijelili smo se da razvijemo projekat eKomora, koji predstavlja digitalnu platformu koja će omogućiti privrednicima pristup uslugama 24/7, pored direktne, i komunikaciju putem eBox-a, razmjenu dokumenata i efikasnije administrativne procese. Biće razvijen i Registar preduzeća sa interaktivnom pretragom, a sve kompanije imaće svoj virtuelni prostor za komunikaciju. Pored planiranog povezivanja sa bazama podataka državnih institucija i omogućavanja digitalnog izdavanja potvrda i rješenja, alati vještačke inteligencije biće razvijani i za specijalizovane servise namijenjene mikro, malim i srednjim preduzećima. To će, između ostalog, obuhvatiti: interaktivne info-centre dostupne u svakom trenutku, poslovne i sektorske statistike u realnom vremenu, pravne i finansijske savjetodavne alate bazirane na vještačkoj inteligenciji, uz mogućnost personalizovanih preporuka. Jedan od strateških prioriteta biće sistemsko rješavanje barijera poslovanju, prije svega sive ekonomije, nedostatka kvalifikovane radne snage i dr. Omogućićemo da, kroz platformu Mapa inicijativa PKCG, članice imaju uvid u status prijedloga/inicijativa Komore – od predaje do realizacije, uz mjesečni newsletter „Inicijative i ishodi“. Pokrećemo i stalnu platformu Biznis MeetUp, koja je namijenjena povezivanju privrede, finansijskog sektora i inovatora širom Crne Gore, sa ciljem umrežavanja i lakšeg pristupa finansiranju. Dodatno, Komora će pružati podršku mladima i početnicima u biznisu, kroz praktične vodiče, testove spremnosti za poslovne ideje, te alate za samoprocjenu i planiranje rasta. Ostajemo spremni da se prilagodimo svim potrebama privrede koje proisteknu iz budućih promjena, koje donose širi ekonomski konteksti i tokovi.